Ola kā Kepelino Hoʻōho Kaulana! Ahu Kupanaha Maoli iā Hawaiʻi ʻImi Loa!
“Ahu kupanaha iā Hawaiʻi ʻImi Loa” (Kepelino 1932:143). Na Zepherin “Kepelino” Kahoʻāliʻi Keauokalani kēia ʻōlelo i hoʻopuka no ke ake ʻana o ka Hawaiʻi i ka naʻauao a me ka nui pōmaikaʻi e loaʻa i ka mea ʻimi naʻauao. I ko Kepelino wā e ola ana, ua komo ʻē ka hoʻomana Kalikiano i loko o ka nohona Hawaiʻi, a he makakoho nui nāna ka hoʻolale ʻana aku i nā Hawaiʻi o ia wā e mālama i ka ʻike kuʻuna i paʻa iā lākou ma nā ʻohana a e ʻimi hou aku i ka naʻauao, no ka mea, ʻo ke kanaka noiʻi nowelo i ka naʻauao ke pōmaikaʻi. I ka lā ʻehiku a ʻewalu o ʻOkakopa o kēia makahiki nei nō i mālama ʻia ai ka papahana kapa inoa ʻo A Hua He Inoa kona inoa i ka malu o ke Kikowaena Kilo Hōkū ʻo ʻImiloa; ʻo ka makamua nō ia o kona mālama ʻia ʻana. He papahana ʻo A Hua He Inoa i hoʻokumu ʻia no ka hoʻoulu i ka mākaukau kapa inoa i waena o ka poʻe ʻōpio o kēia wā. Ua hoʻākoakoa ʻia he mau ʻelele o kekahi mau kula kaiapuni o Hawaiʻi (Ke Kula Kaiapuni ʻo Kekaulike a me Ke Kula ʻo Nāwahīokalaniʻōpuʻu) a me ke kulanui pū kekahi (Ka Haka ʻUla o Keʻelikōlani), a ʻo kēia poʻe ka poʻe ʻōpio nāna i komo ma ke kapa i nā inoa o ʻelua hōkūnaʻi i komo mai i loko o ko kākou poe lā, ʻo H03 a me BZ509 nō hoʻi ma ke kapa ʻana a nā kilo hōkū.
Ma ua papahana kapa inoa nei ʻo A Hua He Inoa, ua lilo mai no kēia mau ʻōpio nei ka hanohano ʻo ke kapa i ka inoa Hawaiʻi o kēia mau hōkūnaʻi inoa ʻole. I ka papahana nō a hoʻomaka, ua nui nō hoʻi ka hana ʻaʻole o kaʻe mai! Ua aʻo ʻia ka ʻike kilo hōkū e ka poʻe kilo hōkū, ka loina kapa inoa Hawaiʻi e ke Kauka Larry Kimura, a ua piʻi aku nō i luna o Maunakea e ʻike maka aku ai i ka hana a ka ʻohenānā no ka ʻike leʻa ʻana i ke ʻano o ua mau hōkūnaʻi ʻelua nei. E like nō hoʻi me ka hana a nā kūpuna o ka wā ma mua, ua kilo nō nā ʻōpio i ke au nui me ke au iki o kēia hana. ʻAʻole nō hoʻi i pono kapa wale ʻia aku ua mau hōkūnaʻi ʻelua nei, ua kilo ʻia ka lawena neʻe, ka ʻike kilo hōkū ma nā palapala kuamua a kualua, a ua kūkā a kūpono i hua mai nā inoa o kēia mau hōkūnaʻi ʻelua: ʻo Kamoʻoalewa (H03) a me Kaʻepaokaʻāwela (BZ509). He nani hanohano nō hoʻi ka hiki ʻana i kēia mau ʻōpio o ka ʻāina ke ʻākoakoa like mai i ka malu o ka ua Kanilehua e hoʻohua ai i nā inoa o kēia mau hōkūnaʻi hou o ko kākou poe lā. Ma A Hua He Inoa i ʻike maoli ʻia ai kā Kepelino ʻōlelo, ua ahu maoli nō hoʻi ke kupanaha i nā ʻōpio ʻimi loa. Ola nui nō hoʻi ka ʻōlelo iā lākou!